Asansör Tesis ve İşletme Uygulamaları

Yedinci Bölüm
Proje
Madde 14 -
Asansörün avan ve tatbikat projeleri, Elektrik-Elektronik ve Makine Mühendisleri tarafından tespit edilen esaslara uygun olarak müştereken hazırlanır.Projelerin hazırlanmasında Türk standartları esas alınacaktır, Türk standartları kapsamı dışındaki işler için menşei ülke standartları esas alınır. Asansör avan projeleri mimari proje ile birlikte yapılacak ve mimari projeye esas teşkil eder.Asansörün
tesisi ile ilgili tatbikat projeleri ise asansör montajı yapılmadan önce ilgili makama onaylattırılır.İşletme ruhsatı alınması aşamasında ilgili kuruma ve asansör yaptırıcısına projeler ruhsatla birlikte verilir.

Trafik Hesabı
Madde 15 -
Mimari tatbikat projelerinin yapımından evvel, yapının özellik ve kullanım şartlarına uygun trafik hesabı yapılmalıdır.
a) Trafik hesabı, standart kapsamındaki işler için ilgili standardına, standart kapsamı dışındaki işler ve komple ithal işler için ise menşei ülkenin hesap usullerine göre asansör projelerini hazırlayan mühendis tarafından yapılır.
b) Trafik hesabında kabul edilen ana kriterlerin sorumluluğundan bu kriterleri veren mimar, hesap sonucu bulunan asansör sayısı ve karakteristiğinin sorumluluğundan projeyi hazırlayan mühendis sorumludur.

Mukavemet Hesabı ve Mekanik Proje
Madde 16 -
Mukavemet hesabı ve mekanik proje ile ilgili hususlar aşağıda belirtilmiştir.
a) Asansörün yapısını ilgilendiren mukavemet hesapları:
İnşaatın statik hesabına uygun olmak üzere asansörün makine dairesine, kuyu dibine ve ray tespit yerlerine gelecek yüklerin miktar ve cinsini gösteren hesaplardır ve bu hesaplar makine mühendisleri tarafından tanzim edilerek imzalanır.
b) Asansörün imalatını ilgilendiren mukavemet hesapları :
Asansörün projesine uygun, ilgili standartlara göre makine mühendisleri tarafından yapılacak mukavemet hesaplarıdır.
c) Asansöre ait mekanik projeler makine mühendisi tarafından tanzim edilerek imzalanır. Asansörün mekanik kısımlarından makine mühendisi, teknik uygulama sorumlusunun nezaretinde projeye uygun olarak yapılmasından asansör firması sorumludur.

Elektrik Projeleri
Madde 17 -
Asansöre ait elektrik-elektronik projeleri elektrik-elektronik mühendisi tarafından tanzim ve imza edilir. Asansörün elektrik-elektronik ile ilgili kısımlarından elektrik-elektronik mühendisi, teknik uygulama sorumlusunun nezaretinde projeye uygun olarak yapılmasından asansör firması sorumludur. Elektrik projeleri işletme ruhsatı müracaatı esnasında verilir.

Asansörün Kurulacağı İnşaat Mahalli
Madde 18 -
Yapılarda asansör tesisinin kurulacağı inşaat mahalleri, mutlaka bu Yönetmeliğin 15 inci maddesindeki trafik hesabı sonucunda bulunan sayı ve karakteristiğe uygun asansörler için standartların öngördüğü boyutlarda olmalıdır.

İnşaat Mahallinin Özellikleri
Madde 19 - Asansör tesisinin kurulacağı inşaat mahallinin özellikleri şunlardır:
a) Kat kapıları önündeki sahanlık, varsa Türk standartlarına, yoksa uluslar arası geçerli standartlara uygun büyüklükte olmalıdır.
b) Asansör makine dairesine çıkış merdiveni, binanın ana merdiveni özelliğinde olmalıdır.
c) Asansör kuyusunun iç yüzü beton perde değilse, toz tutmayacak şekilde perdahlı sıva yapılmalıdır.

İş Kazaları ve Diğer Sorunlar
Madde 20 - a)
Asansör montajına başladıktan sonra, asansör kuyusunda olabilecek iş kazaları ve diğer sorunlardan, asansör firmasının elemanlarının çalıştığı anlarda asansör firması; diğer zamanlarda ise inşaat firması sorumludur. Bu durum montaja başlandığı anda asansör firması ve inşaat firması arasında hazırlanacak bir tutanakla belirlenir.
b) Asansör kuyularının bakımı esnasında yeterli derecede aydınlık olabilmesi için, asansör kuyusuna makine dairesinden kumandalı sabit aydınlatma tesisatı yapılmalıdır.

İşletme Ruhsatı
Madde 21 -
İşletme Ruhsatı, asansör firması tarafından Belediyeden veya Belediye hudutları dışındaki yapılar için Valilikten alınan belgedir. Bu belge verilirken; asansör firmasınca bu Yönetmelik gereği asansörün tasarımı, projelendirilmesi (avan, uygulama, mukavemet, trafik hesapları), imalatı ve montajı yapılarak ve bakım sözleşmesiyle bakımı üstlenilerek, can ve mal güvenliği açısından uygun olması ve CE uygunluk işareti ile Onaylanmış Kuruluştan alınan AT tip inceleme belgesinin ve AT uygunluk beyanının varlığı aranır. Belgesi bulunan ve CE uygunluk işareti taşıyan asansörler için ilgili kurumlarca ruhsat aşamasında ayrıca inceleme ve denetim yapılmaz.

Bina Sorumlusu
Madde 22 -
Bina sorumlusu, asansörün, bu Yönetmelik kurallarına uygun olarak güvenli bir şekilde çalışmasını sağlamak amacı ile ayda bir defa düzenli bakımını ve onarımını bu Yönetmelikte tarif edilen asansör firmasına veya yetkili servisine yaptırmaktan ve kullanıcıların can ve mal güvenliğinin tam olarak sağlanması amacı ile gerek kullanım hatalarından, gerekse harici müdahalelerden meydana gelebilecek olan tehlikelerin önlenmesi için yapının bağlı bulunduğu belediye veya valilik tarafından ilk kontrolünü asansörün işletmeye açılmasından iki yıl sonra, daha sonraki kontrollerini de her yıl yaptırmaktan sorumludur.

Bakım
Madde 23 -
Bu Yönetmelik kapsamındaki asansörün kullanılması esnasında, temel sağlık ve emniyet gereklerinin devamlılığını teminen sürekli kontrol altında tutulabilmesi için;
a) Bina sorumlusu ile bir asansör firması veya onun yetkili servisi arasında garanti müddetince geçerli aylık bakım ve servis hizmetleri anlaşması yapılması zorunludur. Ayrıca, asansör firması arızaya müdahale zamanını söz konusu anlaşma metninde belirtmelidir.
b) Anlaşma yapılan firma, asansörü imal eden asansör firması veya onun yetkili servisi olabileceği gibi, bir başka asansör firması veya onun yetkili servisi olabilir. Ancak, garanti süresince aylık bakım ve servis hizmetleri için anlaşmaya bağlanan firma muhakkak asansörü imal eden asansör firması veya onun yetkili servisi olmalıdır.
c) Aylık bakım ve servis hizmeti verilen asansörde, orijinal yedek parça kullanılır.
d) Asansörü imal eden firma, yaptığı her tip ve özellikteki asansörün orijinal yedek parçalarını 10 yıl süreyle stokta bulundurmak ve kendisince imal edilen asansöre aylık bakım ve servis hizmeti veren bir başka asansör firması veya onun yetkili servisinin veya bina sorumlusunun bu konudaki talebini, acilen ve normal piyasa koşullarında mutlaka karşılamak zorundadır.

Yıllık Kontrol
Madde 24 -
Yapının bağlı bulunduğu belediyelerce veya belediye hudutları dışındaki yapılar için valiliklerce en az yılda bir kere her asansörün kontrolü yapılır. Ancak kadrosunda yeterli teknik eleman bulunmayan belediyeler veya valilikler yıllık kontrol işini dışarıdan elektrik ve/veya makine mühendisine yaptırabilir. Bu mühendis emniyet ve işletme yönünden tesisin işletilmesine engel bulunmadığını belirten ve sorumluluğunu taşıyan bir rapor verir.

Bu rapor 3 nüsha olarak düzenlenir; birer nüshası belediyede veya valilikte, asansör firmasında veya yetkili servisinde ve bina sorumlusunda muhafaza edilir. Bu raporun tanzim ettirilmesinin takibinden asansörün bulunduğu bina sorumlusu ve bakımını yapan firma müştereken sorumludur.

Kullanıcılar ile İlgili Hususlar
Madde 25 - Asansör kullanan kişilerin aşağıdaki hususlara dikkat etmeleri gerekir.
Asansörün özelliğine göre farklılık arz edecek hususları asansör firması veya bakımcı firma yazılı olarak ilgililere verir, ilgililer bu bilgileri kullanıcılara aktarır ve görebilecekleri yere asarlar.
Bu bilgiler şunlardır:
a) Asansör içinde kat arasında kalan kişilerin kurtarılmasında asansör firması veya bakımcı firmanın yazılı talimatına aynen uyulması,
b) Asansöre 12 yaşından küçüklerin yalnız binmelerinin önlenmesi,
c) Asansöre girerken kabinin o katta olup olmadığına dikkat edilmesi,
d) Asansöre girip çıkarken oyalayıcı hareketlerde bulunmayıp bu işin süratle yapılması,
e) Asansör kullanıcısının kat kapısını içeriden veya dışardan mutat şeklin dışında açmaya uğraşmaması,
f) Asansör kullanıcısının kat arasında kaldığında kapı camını kırarak çıkmaya çalışmaması,
g) Kapısız kabinlerde asansör kullanıcısının kabin içinde seyir halinde hareketli olan kapı tarafındaki duvara kendisinin veya beraberindekilerin veya eşyalarının temasına meydan vermemesi,
h) Asansör kullanıcısının kabin üstündeki çıkış kapağından kendi başına çıkmaya çalışmaması (bu kapak sadece dışarıdan kurtarmak isteyenler için kullanılır),
i) Kabin içine konan yüklerin dengeli yüklenmesine dikkat edilmesi, kabin hareket halinde iken bu yüklerin kaymaması için tedbir alınması,
j) Anlaşmalı bakım yapan firma dışında başka bir firma ve kişilerin asansöre müdahale ettirilmemesi.

İstisnalar
Madde 26 -
Makine dairesiz yapılan asansörler için makine dairesi ile ilgili hükümler uygulanmaz. Ancak asansör firması tarafından muhtemel riskleri önleyici tedbirler alınmalıdır. Ayrıca güvenlik şartları ile standartların ön gördüğü diğer şartlar da uygulanır.